Panik Bozukluk ve Agorafobi

Panik Atak Nedir ?

Panik Atak; aniden ortaya çıkan ve zaman zaman tekrarlayan, yoğun korku veya rahatsızlık duyma halidir. Ansızın ortaya çıktıktan sonra giderek şiddetlenir ve yaklaşık 10 dakika içinde en yüksek seviyeye ulaşır. Genellikle 10-30 dakika arasında görülse de nadiren bir saatten fazla sürebilir. Bu ataklar herhangi bir yerde başınıza gelebilir. Örneğin; alışveriş yaparken, araç kullanırken hatta yatağınızda uzanırken bile meydana gelebilir.

            Panik Atak Belirtileri

  • Çarpıntı ve kalp atışlarının hızlanması,
  • Terleme,
  • Nefes darlığı veya boğuluyor gibi olma hissi,
  • Titreme ve Sarsılma,
  • Göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma hissi
  • Karın ağrısı veya mide bulantısı
  • Baş dönmesi ve bayılma hissi
  • Kontrolünü kaybetme düşüncesi
  • Ölüm korkusu vs. gibi düşünce ve davranış belirtileri

Panik Bozukluk Nedir ?

             Günümüzde panik atak ve panik bozukluk insanlar tarafından karıştırılıyor. Panik atak bir bozukluk veya hastalık değildir. Panik bozukluk ise bir hastalık olarak değerlendirilmektedir. Panik bozukluk; panik atakların gerçekleşmesiyle devam eder ve  kişide tekrar panik atak geçireceğine dair bir kaygı ve korku oluşturur.

           

Görülme Sıklığı

Yapılan araştırmalara göre panik bozukluğun yaşam boyu yaygınlğı yüzde 1.5-3 arasında değişmektedir. Kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülmektedir ve çoğunlukla ilk kez 20’li yaşlarda ortaya çıkar.

Agorafobi Nedir ?

Eski Yunancada alan korkusu anlamına gelen agorafobi; kaçmanın güç olabileceği veya panik ve benzeri belirtilerin olması durumunda kişinin yardım alamayabileceğini düşündüğü pek çok durumla ilgili belirgin korku ve kaygı özellikleri taşıyan bir kaygı bozukluğudur. Bu duruma örnek olarak kişilerin panik atak geçirebileceklerini düşündükleri yerlere gidememesi ve o ortamlarda bulunamaması gösterilebilir.

Agorafobi Belirtileri

  • Kaçmanın veya yardım almanın mümkün olmadığı bir durumda evin dışında tek başına olma
  • Toplu taşıma araçları ile seyahat etmede sıkıntı
  • Kalabalık caddelerde veya alışveriş merkezlerinde bulunmada huzursuzluk
  • Sinema gibi kapalı alanlarda bulunmaktan kaçınma

Agorafobinin Nedenleri

Agorafobinin nedenleri; biyolojik, genetik ve psikososyal olabilir.

  • Agorafobi; sinir sisteminde oluşan aksaklıklardan dolayı meydana gelebilir. Bu durum biyolojik bir nedendir.
  • Yapılan araştırmalara göre, ailesinde agorafobi bulunan bir bireyde bu rahatsızlığın görülmesi ihtimali diğer bireylere göre oldukça fazladır. Genetik etkenler bu duruma sebep olmaktadır.
  • Kişinin çocuklukta yaşadığı travma yaratabilecek olan herhangi bir durumun ileriki yaşantıda agorafobiye neden olma ihtimali vardır. Buna örnek olarak çocukluk döneminde herhangi bir yakınını veya ebeveynini kaybetme verilebilir. Bu bireylerde agorafobi, sonradan ortaya çıkabilecek bir durumdur. Psikososyal etkenler bu duruma sebep  olmaktadır.

 

PANİK BOZUKLUKTA VE AGORAFOBİDE PSİKOTERAPİ YOLLARI NELERDİR?

Panik bozukluk bir anksiyete ( kaygı ) problemidir. Her kaygı probleminde olduğu gibi kaygıyı tetikleyen bilişsel etmenlerin olmasının yanı sıra geçmişte ilk başta oluşturan anı ve anı bütünlükleri olabilir. Bu yüzden bilişsel terapilerin yanı sıra EMDR terapisi çok fazla önem kazanmaktadır. Yukarıdaki örnekte verdiğimiz üzere geçmişte kayıplar yaşayan, travmatik durumlar yaşayan kişilerde bu tarz panik bozukluklar görülebilir. Altta yatan olumsuz duygu ve düşünceler ele alınmazsa yapılan psikoterapiler yetersiz kalabilmektedir. Yeterli psikolojik destek alınmadığında ileride başka bir kaygı bozukluğu ortaya çıkabilir. Bu nedenle EMDR terapisi daha fazla çözüm sağlamaktadır.

Çok yoğun olan ve kişinin baş edemediği durumlarda psikiyatrik destek de alması önerilmektedir.

Panik Bozukluk Yaşayan Kişilerin Yakınları Ne Yapmalı ?

Panik bozukluk yaşayan kişilerin yakınları, bu rahatsızlığı yaşayan kişilere ‘ Çok rahatsın, hiçbir derdin yok ‘ şeklinde yaklaşmamalıdır. Var olan kaygısı ve o anda neler hissettiği sorularak o ana ilişkin kaygılarına yönelik yakınları destek verebilir. Ve ruh sağlığıyla ilgilenen kişilere yönelmesi sağlanabilir.

 

Uzman Klinik Psikolog M.Berk KARAOĞLU

 

 


Geri