Hayatın neredeyse her döneminde önemli bir yere sahip olan uyku, özellikle çocukluk ve bebeklik döneminde ayrı bir yere sahiptir. Beyin gelişimi ve büyüme açısından hassas olan bu dönemlerde düzenli uyku ve uyku verimliliği dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Uykunun düzenli ve verimli olması açısından birçok faktörle beraber anne babanın uyku konusundaki yaklaşımı, eğitimi ve aradaki sınırların da büyük etkisi vardır.
Uyku düzeni ve alışkanlıklarına bakıldığında, çocuğun anne babadan ayrı odada yatması ve yalnız uyuması genelde bir sorun oluşturabilmektedir. Anne babaya, özellikle anneye doğduğundan beri bağlı olan çocuk; ilerleyen yaşlarda bu ayrı uyuma fikrine çok sıcak yaklaşamamakta, buna tepki gösterebilmektedir. Güven, algı, rahatlık, yatışmak, tanımak gibi durumlarda her zaman yanında olan anneden ayrılma düşüncesi çocukta endişe, korku ve kaygıya sebep olabilmektedir. Bu yüzden bu ayrı uyuma durumu, bir süreç içerisinde çocuğa alıştırarak, açıklayarak ve eğlenceli hale dönüştürerek gerçekleştirilmelidir.
-Değişiklik açıklanmalı, gerekirse ara ara çocukla beraber uzanmalı, daha sonra bu sıklık giderek azaltılmalıdır. Çocuğun kolay alışması için gündüz uykularında bu tarz uygulamalarla süreç başlanabilir.
-Uykudan önce çocukla geçirilen zaman büyük öneme taşımaktadır. Bir masal okumak, kısa süreli bir resim çizmek, yorucu olmayan bir oyun oynamak gibi çocuğun sevdiği bir etkinliği yapmak; çocuğun hem mutlu olmasını, rahatlamasını, hem de uyku kısmı için duyacağı endişe ya da korkuyu hafifletmesini sağlayacaktır.
- Dişleri fırçalama, pijama giyme gibi alışkanlıklar da kazandırılarak uykuya hazırlık evresi oluşturulabilir.
-Ayrı ayrı uyumaya başladıktan sonra, sabahları uyanıldığında, çocuğun korkmasına gerek olmadığı ve çocuğun bunu yapabildiği belirtilerek çocuğun bu davranışı takdir edilmelidir.
-Uyku saatleri belirli bir düzene göre ayarlanmalı ve bu konuda tutarlılık gösterilmelidir.
-Genellikle emzirme döneminin sonlanmasıyla çocuğun kendi odasında uyuması uygun görülmektedir.
-Uyurgezerlik
4 ve 8 yaş arasında başlayıp ergenliğe doğru azalıp kaybolur. Gözler açıktır, hareketsizdir ve sabahına hatırlanmaz. Ağır uyku dönemine denk gelir. Ev içinde emniyet tedbirleri alınması gerekmektedir.
-Kabus
3-5 yaş aralığında daha sıktır. Stres ve kaygıya bağlı artabilir. Korku içerikli film ya da oyunlardan sonra da artış gösterebilmektedir. Asıl sebep öğrenilmelidir.
-Uyku Apsesi
Solunumun uyku sırasında geçici olarak durmasıdır. 4-6 yaş arasında daha sık görülmektedir. Bademcik, geniz eti büyümesi ve aşırı kilolu çocuklarda daha çok görülmekle beraber, huysuzluk, horlama, dikkatsizlik gibi sıkıntılara yol açabilir.
-Uyku Terörü
1,5 – 10 yaş arasında, ağır uyku esnasında olur. Çocuk korkarak bağırarak ağlayarak yatakta oturur, aslında o vaziyette uykudadır ve genelde çocuk bunu sabaha hatırlamaz. Aşırı yorgunlukta gözükebilir, gündüz uykusu tavsiye edilebilir.
-Huzursuz Bacak Sendromu
Bacaklarda oluşan huzursuzluk, hareket ettirme isteği, ürperme, karıncalanma, yanma, kaşınma veya ağrı gibi hislerin oluşmasıdır. Tıbbi kökenli olabilir; B12 eksikliği, demir eksikliği, aşırı kahve ve sigara tüketimi..
-çocuğun uyurken giyeceklerinin, yatağının rahat olması
-yatağın korumalı olması (düşmeye karşı)
-belirli uyku saatlerinin olması ve bu saatlere uyulması
-uykudan önce sakin, verimli etkinlikler düxenlenmesi
-aşırı sıcak, soğuk, aydınlık, karanlık ortamlardan kaçınılması
-yatağa aç ya da tok olarak gidilmemesi
-odada sigara içilmemesi
Eğer çocuğunuzda uykuya dair problemler yaşanıyorsa ve bu hem uyku düzenini hem de çocuğunuzun sağlığını etkiliyorsa kesinlikle bir uzman desteği alınmalıdır. Danışmanlık merkezimizde çocuğun uyku sorunlarına dair problemleri ele almakta ve daha rahat, verimli, sağlıklı uyku için çözüm sunmaktayız.
Özel Berk Karaoğlu Aile Danışma Merkezi