Herkesin bildiği kıskançlık duygusu çocuklar söz konusu olduğunda etkisini daha farklı gösterebilmektedir. Burada asıl önemli olan kıskançlığın şiddeti ve özellikle çocuğun bunu yansıtış şeklidir. Bu durum her çocukta farklı boyutlarda gözükebilir.
Çocuklardaki bu kıskançlık durumu özellikle annenin hamilelik döneminde kendini göstermeye başlar. Annenin çocuğa ilgisi, bu dönemde kısmen azalabilmekte; bu da çocukta çeşitli duygu ve düşüncelere yol açabilmektedir. Çocuk, annesinin kendisine olan sevgisini sorgulayabilir, ilgi çekmek için ağlayıp şımarabilir, sevilmiyorum hissine kapılabilir.
Asıl ve en önemlisi ise bu kıskançlığın davranış bozukluğu olacak kadar ileri boyuta gelmesidir. Burada en büyük görev anne ve babalara düşmekte, onların tutumları ve yaklaşımları büyük önem taşımaktadır.
-İlk olarak bu kardeş kıskançlığı durumundan dolayı çocuk kesinlikle suçlanmamalıdır.
-Kardeş kavramı çocuğa yaşına uygun bir şekilde anlatılmalı, kesinlikle ayrımcı ya da taraflı bir şekilde aktarım yapılmamalıdır.
-Çocuklara olan ilgi konusunda anne baba olabildiğince denge halinde davranmalıdır. Örneğin anne bebekle ilgilenirken babanın diğer çocukla ilgilenmesinin dengeyi sağlamak açısından etkisi büyük olacaktır.
-Çocuklara eşit davranmak gerekmektedir fakat buradaki eşitlik; çocukların yaşlarına ve algılarına göre yapılan eşitlik anlamındadır.
-Hiçbir ayrım olmadan, her çocuğa yeteri kadar ilgi gösterilmeli, sevildiği hissettirilmelidir. En hassas noktalardan biri çocuğun bu ilgi ve sevgiden yoksun kalma düşüncesi olduğu için, anne babaların bu konuda daha özenli olması gerekmektedir.
-Kıskançlık yaşayan çocuğun da bir birey olduğu kesinlikle unutulmamalıdır. Önceden nasıl ki fikirleri sorulup çocukla paylaşımlar yapılıyorsa, beraber planlar yapılıp olması gereken aile bütünlüğü ve iletişimi sağlanıyorsa; kardeşin de gelmesiyle beraber bu düzen devam ettirilmelidir.
-Çocuğa ilginin azalmaması gerektiği gibi, aşırı ilgi göstermek de dengeyi sağlamada olumsuz etki yaratacaktır. Bazı anne babalar ‘iyi’ niyetlerinden dolayı, ‘çocuğum yanlış anlamasın yalnız kalmasın’ gibi düşüncelerle bu tutumu gösterebilmektedir. Bu da çocukta kardeşe karşı ayrı bir bakış oluşturmasına sebep olabilmektedir. (kardeşim benden daha değersiz, o önemli değil, ben daha ön plandayım, daha çok seviliyorum..)
-Çocukla beraber, kardeş adına ortak programlar ve paylaşımlar yapılması; çocuğun kardeşe daha da yakınlık kurmasını, ona değer vermesini, bağı güçlendirmesini sağlayabilmektedir. Örneğin, kardeşin odası için renk seçiminde, oyuncak seçiminde çocuğun fikri sorularak karar verilebilir. Hem kardeşi için yapabileceği hem keyif alacağı etkinlikler yapılabilir.
-Hamilelikte çocuğu ‘kardeş’ kavramına ve algısına hazırlamalı; çocuğun dünyasında kardeşe dair sıcak, samimi, yakın, değerli bir bağ oluşturmaya çalışılmalıdır.
Burada önemli olan nokta çocuğun gerçekten yalnız hissetmemesi, anne babanın gözünde o biricikliğinin korunduğunu hissetmesidir. Bu süreçte kardeşiyle ilgili bir şeyler yapması, kardeşi için uğraşması; hem çocuğu kardeşine yakınlaştırmış olacak, hem de kardeşine verdiği değerin artmasını sağlayacaktır. Anne babanın bu durumun farkında olarak olaylara yaklaşması ve buna göre hareket etmesi; kardeşler arasındaki kıskançlığı en az seviyeye indirebilmektedir. Unutulmamalıdır ki, kardeş kıskançlığı çok normal bir durumdur. Önemli olan ileri boyutlara taşınmamasıdır. Taşındığı takdirde bir uzman yardımı alınmalı, kesinlikle ihmal edilmemelidir. Danışmanlık merkezimizde kardeş kıskançlığına yönelik hizmet verilmekte olup, aile ve çocuklar için gereken destek sağlanmakta; bu durumun etkileri en aza indirilmekte, sorun çözümlenmektedir.
Özel Berk Karaoğlu Aile Danışmanlık Merkezi