Anne babaların çocuklarında görmek istediği, üzerinde düştüğü davranışlardan biri izin istemedir. Misafirlikte, komşuda, okulda; arkadaşlarından, öğretmenlerinden, tanıdıklarından hem nezaket olarak hem toplum kuralları niteliğinde çocuklarında görmek istedikleri bu davranışın yaşa ve gelişime göre çocukta içselleşmesi önemli bir noktadır. Bunun tersi olan 'çalma' davranışı da çocuklarda görülen bir durumdur.
Küçük yaşlarda izinsiz bir şey almak ya da yapmak suç ya da yanlış değildir. Çocuğun gelişim dönemine göre oldukça normal olan bu davranışın temelinde; ‘istemek yeterli, izine gerek yok’ algısı vardır. Çocuk, davranışının yanlışlık bilincinde değildir. Özellikle 3-4 yaşlarındaki çocuklar için sahiplenme olmayışı ve mülkiyet kavramını bilemeyişi, bu izinsiz istemenin nedenidir. Bu yaştaki çocuklar her şeyi sahiplenme ve kendine ait sanma düşüncesindedir. Benmerkezci yaklaşımları oldukça fazla olup istekleri anında yerine gelsin isterler, o anda olup bitsin diye düşünürek bunu için çaba gösterirler. Bu durum 7-8 yaşlarına kadar devam eder ve kesinlikle çalma davranışı olarak kabul edilmez. Çocuktaki bu durum sevdiği ya da hoşuna gittiği şeyi yanında bulundurma isteğidir.
Anne Babalar Ne Yapabilir ‘izin isteme’ ve 'çalma' Davranışına Dair?
Burada önemli olan nokta, çocuğun olumsuz tepkisini çekmeden; onun da anlam verebileceği en azından uygulayabileceği şekilde davranışı benşmsetmektir. Ve çocuğunuza güvensizliğinizi kesinlikle hissettirmemenizdir. Küçük yaşlarda alışkanlık haline gelmesi, ileriki yaşlarda bilinçli bir şekidle kavramasıyla bütünleştiği takdirde olumlu davranış tam anlamıyla kazanılmış olacaktır. Eğer çalma davranışı ciddi anlamda ilerlediyse ve anne babalar bu durumu tek başlarına düzeltemiyorlarsa, kesinlikle uzmandan destek alınmalıdır. Çocuğua bu durumun açıklanması, yaklaşımlar ve tutumlar, hangi adımların izleneceği gibi konular sağlıklı ve doğru bir şekilde değerlendirilip anne babalar bu konuda bilgilendirilmelidir.
Özel Berk Karaoğlu Aile Danışma Merkezi