Anne babalarla çocuk arasındaki en büyük sorunlardan biri olarak görülen iletişimsizlik, aile içindeki çoğu problemin kaynağı olabilmektedir. Sağlıklı bir iletişim kurulmadığı sürece, bireylerin birbirine vermek istediği mesaj da yanlış olabilmekte; bu durum her bireyi olumsuz etkilemekte ve aile içi çatışmalara dönüşebilmektedir.
Aslında burada da ilk adım anne babadan gelmelidir. Çocuk, her şeyden önce anlaşılmayı ve dinlenilmeyi ister. Bunu anne babaya doğrudan söyleyemese de, size verdiği tepkilerle belli etmektedir. Belki bağırır, belki kızabilir, belki inatlaşabilir, belki huysuzlaşır, belki şımarır. Fakat arkasındaki sebebi görmedikçe, çocuğu tam olarak anlayamadıkça; çocuk da bu davranışlarından zor vazgeçecektir. Çocukla uygun bir şekilde iletişim kurulduğunda, her iki taraf da aslında neyin ne olduğunu, asıl problemin ne olduğunu rahatlıkla ve kolaylıkla görebilmekte, sorun çözülebilmektedir.
Sert bir şekilde, dinlemeyen, suçlayan, sürekli müdahale edip eleştiren, bağıran, kötüleyen, tersleyen bir anne baba figürü; çocuk için kendisini yetersiz ve değersiz hissetmesine sebep olabileceği gibi, özsaygısını düşürmeye de yol açabilmektedir. Bir bakıma ‘ezilen’ çocuk modeli oluşabilmektedir. Bu durum, anne babalar için sorun olarak gözükmese de kimi zaman, çocukta kalıcı izler ve psikolojik olarak ağır etkiler bırakabilmektedir. İleriki zamanlarda çocukta içe kapanmaya, soyutlanmaya; çocuğun hem kendi içinde hem de çevresinde kötü hissetmesine sebep olmaktadır.
Kendini değersiz ve yetersiz hissettiği gibi, tam tersi aşırı aktif olup karşı gelen bir yapı da oluşabilir. Bu durumda çocuk daha da hırçınlaşmaya, inatlaşmaya, baskın gelmeye başlar. Normalde yapabilecek olduğu, dinleyebilecek olduğu şeyleri bile göz ardı ederek çatışma çıkmasına sebep olabilir. Öfke boyutu, sinir ve kızgınlık boyutu yükselebilir; bunu da dışa vurmasıyla ‘aile içi iletişimsizlik’ kendini gösterir. Gerçekten konuşulup, dinlenip çözülebilecek bir durum varken; durum daha da kötüye gider ve sorunun köküne inilmeden bireyler arası etkili iletişim zayıflamış olur.
Anne babalar bu konuda ciddi anlamda dikkatli ve hassas olmalıdır. Eğer çocukta, yukarıda bahsettiğimiz tarzda tepkiler, davranışlar mevcutsa; durum gözden geçirilmelidir.
Çocuktan, her an her şeyi bekleyebilirsiniz. Anne baba olarak bunlara hazır olmanız büyük önem taşımaktadır. Siz, çocuğunuza ‘uzlaşıcı’ bir şekilde yaklaşıp, bu tutumunuzu sürekli olarak devam ettirdiğiniz sürece; çocuk da bu yapıya uyum sağlayacak, ‘uzlaşıcı’ olma yönünde sizinle birlikte yol almaya başlayacaktır.
Eğer aile içerisinde, sorun oluşturacak ve ilişkilerinizi zayıflatacak şekilde bu tarz sorunlar yaşanıyorsa; iletişimi düzenlemek ve daha sağlıklı hale getirmek için uzmandan destek alınmalıdır.
Özel Berk Karaoğlu Aile Danışma Merkezi